Bộ lạc hai ngón chân ở châu Phi

Người Doma, còn gọi Vadoma hay Bantwana, sống ở phía bắc Zimbabwe, có yếu tố di truyền độc đáo khiến bàn chân chỉ có hai ngón. Tình trạng được gọi là ectrodactyly (hội chứng càng tôm hùm), khiến một số ngón chân bị thiếu, bàn chân có hình dạng như cái kìm. Hội chứng phổ biến trong tộc Doma với tỷ lệ một trên bốn đứa trẻ sinh ra sẽ bị.

Truyền thống của người Doma chỉ kết hôn trong bộ tộc, làm tăng khả năng truyền gen ectrodactyly. Qua thời gian, vòng tròn khép kín trong hôn nhân này khiến Doma có tỷ lệ mắc ectrodactyly cao nhất trên thế giới. Một số bộ lạc khác như Talunda và Taluta Kalgana ở sa mạc Kalahari miền Nam châu Phi cũng biểu hiện ectrodactyly, cho thấy khả năng họ có chung tổ tiên với người Doma.

Bất chấp những vấn đề do ectrodactyly gây ra như khó khăn khi đi lại và chạy, người Doma không coi đó như một khuyết tật. Họ thích nghi với đặc điểm bàn chân của mình và một số người tin rằng bàn chân thiếu ngón giúp leo cây hiệu quả hơn - kỹ năng quý giá đối với xã hội duy trì thói quen săn bắn hái lượm.

Người Doma là bộ lạc săn bắn hái lượm duy nhất còn sót lại ở Zimbabwe nhưng khả năng tiếp cận đất đai, tài nguyên của họ bị hạn chế. Những năm gần đây, bộ lạc đối mặt với áp lực từ chính quyền, yêu cầu ngừng săn bắn, buộc bỏ lối sống truyền thống của mình và di chuyển đến vùng đất thấp.

Dù duy trì một mức độ tách biệt với thế giới bên ngoài, nhiều người Doma hiện sống trong các cộng đồng định cư, xây nhà trên nền đất cao để bảo vệ bản thân khỏi động vật hoang dã và bắt đầu trồng trọt.

Việc tiếp cận bộ lạc Doma khó khăn khi hầu như không có công ty du lịch châu Phi cung cấp công khai tour du lịch trải nghiệm. Tuy nhiên, nhiều vlogger du lịch nổi tiếng như Drew Binsky, Fearless & Far từng tới nơi bộ lạc này sinh sống và quay lại đời sống thực tế của họ.

Hoài Anh (Theo The Jerusalem Post)