Phở gánh, thức quà độc đáo chỉ có riêng ở Hà Nội

Hàng phở gánh, một bên là nồi nước dùng thơm nức mũi, một bên liểng kiểng bát đũa, nồi niêu, không biển hiệu, không “bàn sang, ghế rộng” nhưng khách đến nhiều khi còn phải xếp hàng ngồi chờ.

Phở là món ăn có thể tìm thấy ở mọi ngóc ngách trên đường phố Hà Nội. Nhà văn Thạch Lam đã từng viết: “Phở là một thứ quà đặc biệt của Hà Nội. Không phải chỉ riêng Hà Nội mới có nhưng chính là vì chỉ ở Hà Nội mới ngon”. Du khách phương xa đến Thủ đô, nếu muốn tìm được một quán phở ngon không hề khó, bởi sẽ có hàng loạt cái tên được kể ra như phở Thìn, phở Bát Đàn, phở Lý Quốc Sư, phở gà Yên Ninh, phở bò Hàng Trống, phở Vui, phở Sướng... Nhưng đấy là phở trong nhà hàng sang trọng, Hà Nội còn một loại phở nghe thôi đã thấy là lạ… phở gánh.

Phở gánh là một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực của người Hà Nội.

Phở gánh xuất hiện từ lâu lắm rồi, từ thời Pháp thuộc. Đó là những người bán phở dạo, gánh đôi quang gánh, một bên là thùng hàng tự chế có đủ nguyên liệu để chế biến món phở và bát, đĩa, đũa, thìa; bên kia là nồi nước dùng đặt trên một bếp than. Trước năm 1980, những gánh phở như vậy đã đi khắp các hàng cùng ngõ hẻm của Hà Nội.

Phở gánh giản dị nằm nép mình ở một góc phố.

Khác với các loại phở khác của Hà Nội, phở gánh không biển hiệu sang trọng, không “bàn sang, ghế rộng”, phở gánh thường “đỗ” ở một góc vỉa hè, chủ quán ở giữa, 1 bên là nồi nước dùng thơm phức, 1 bên là bắt đĩa rồi các nguyên liệu ăn kèm như chanh, giấm, ớt… Cũng không có menu hay nhiều loại cầu kỳ như phở hiệu, phở gánh đơn giản chỉ có phở chín, phở tái và phở bò sốt. Bát phở nóng thơm nức mùi nước dùng, miếng thịt mềm thái mỏng vừa miệng, bánh phở mềm dẻo tạo nên một tô phở nóng hổi, thơm ngon hết ý.

Không gian của phở gánh khá nhỏ.

Thế nên không gian ngồi khá chật chội, thực khách chẳng nề hà. Những lúc đông đúc, khách sẵn sàng ngồi đợi, đúng kiểu "xếp hàng". Khách đến cứ vào ghế ngồi chờ, xong khách trước sẽ đến khách sau.

Chất lượng của phở gánh luôn làm thực khách tin tưởng.

Chị Nguyễn Ngọc Lan, Hàng Bông, Hà Nội chia sẻ: Một bát phở ngon phải đảm bảo 2 tiêu chí là thịt và nước dùng, cả hai yếu tố này phở gánh đều đáp ứng. Hơn thế, với riêng phở gánh, đây là loại phở, không phải ăn cho no. Thưởng thức phở gánh Hà Nội, phần nhiều là cái thú vui trải nghiệm một món ăn đặc sản của người Hà Nội, nhắc nhớ về một Hà Nội xưa.

Ăn phở gánh là một thú vui trải nghiệm một món ăn đặc sản của người Hà Nội.

Ngày nay, quán ăn nhiều lên, phở hiệu mọc lên như nấm, phở gánh ít xuất hiện hơn, thậm chí nhiều quán phở gánh cũng làm thành quán to, nghĩa là phở nấu theo công thức bí truyền của phở gánh, nhưng không còn ngồi vỉa hè, không còn nồi niêu xoang chảo lỉnh kỉnh mà có bàn ghế đẹp, biển đẹp, cũng không còn bán vào tầm chiều muộn, hay gần sáng như xưa mà chuyển sang của bán ngày. Thế nhưng người Hà Nội vẫn tìm đến để thưởng thức.

Nhiều hàng phở gánh hiện đã chuyển vào bán trong nhà nhưng vẫn hút khách bởi chất lượng không thể chê vào đâu được của phở gánh.

Còn với những quán phở gánh “đúng chuẩn” có lẽ không còn nhiều, nhưng may không bị mất đi. Trên Phố Cổ hoặc đâu đó trong Hà Nội vẫn có những quán phở gánh để phục vụ thực khách. Thế nhưng dù phải đi hơi xa, phải mất công tìm một chút, nhưng với nhiều người, chừng nào vẫn còn thì chừng ấy vẫn tìm đến tìm đến để thưởng thức hương vị xưa.