Hương sắc cố đô trong tách trà Hoàng mai

Trong không gian trầm mặc của Hiên trà Nhị Độ Mai, một tách trà Hoàng mai như một lời thì thầm kể về câu chuyện của một loài hoa, một vùng đất và một tâm hồn nghệ sĩ. Hương vị độc đáo, quá trình chế biến công phu và ý nghĩa văn hóa sâu sắc đã làm nên tên tuổi của loại trà này.

Bảo tồn giá trị văn hoá cổ xưa

Những ngày se lạnh ở xứ Huế, trong không gian trầm mặc của Hiên trà Nhị Độ Mai, một tách trà Hoàng mai trở thành điểm nhấn cho trải nghiệm tinh tế, trọn vẹn. Hương vị trà như ôm lấy người thưởng thức, mang theo sự ấm áp và sâu lắng của mùa xuân.

Nhấp một ngụm trà, hương hoa mai ngọt đậm lan tỏa, tựa mật ong rừng xuân, nồng nàn và mượt mà như rượu nếp ủ lâu năm. Mùi hương ấy không chỉ thoảng qua mà đọng lại sâu thẳm, như dòng nước giếng đá ong từ vùng núi cao. Trong hương vị đặc biệt ấy, người ta còn cảm nhận được sự phảng phất của hoa Nhài, hoa Lan, hoa Mộc quế, đan xen chút ngọt ngào của vani, sữa, phấn hoa, hòa quyện cùng sắc thái của quả chín, đào rừng và lá tươi.

Trà Hoàng mai không chỉ là một loại trà, mà còn là tâm huyết, sự sáng tạo và tình yêu mãnh liệt với nghệ thuật trà Việt của nhóm tác giả tại Hiên trà Nhị Độ Mai. Được chế biến công phu từ hoa mai – biểu tượng thanh cao của xứ Huế, loại trà này đã tôn vinh giá trị văn hóa trà trong lòng kinh đô ẩm thực Việt Nam.

Năm 2024, dự án “Nghiên cứu, sáng tạo trà Hoàng mai Huế - góp phần kiến tạo tinh hoa trà cho kinh đô ẩm thực Việt Nam” đã xuất sắc giành giải cao nhất tại cuộc thi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Thừa Thiên Huế.

Hiên trà Nhị Độ Mai là không gian giao lưu, bảo tồn nghề làm trà hoa truyền thống của người Việt.

Nghệ nhân trà Trần Thị Thanh Nhị, đồng sáng lập Hiên trà Nhị Độ Mai, chia sẻ niềm hạnh phúc khi có cơ hội đưa trà Hoàng mai trở thành biểu tượng văn hóa và sản phẩm thương mại tiêu biểu, góp phần kiến tạo tinh hoa ẩm thực cố đô.

Theo nghệ nhân Thanh Nhị, trà Hoàng mai là báu vật của xứ Huế, được làm từ giống Hoàng mai bản địa – loài hoa tượng trưng cho mùa xuân cố đô. Qua bàn tay khéo léo và sự sáng tạo của người nghệ nhân, trà không chỉ giữ lại hương sắc đặc trưng của hoa Mai mà còn mang theo cả phong vị truyền thống, kết nối quá khứ với hiện tại.

Dự án “Nghiên cứu, sáng tạo trà Hoàng mai Huế - góp phần kiến tạo tinh hoa trà cho kinh đô ẩm thực Việt Nam” là tâm huyết của nhiều thế hệ gia đình nghệ nhân Thanh Nhị. Đây không chỉ là một thức uống độc đáo với hương vị đặc trưng mà còn kể lại câu chuyện sâu sắc về văn hóa Huế.

“Vì thế, trà Hoàng mai không chỉ là thức uống đơn thuần, mà còn là phương tiện để kết nối quá khứ với hiện tại, góp phần nuôi dưỡng Chân, Thiện, Mỹ, bảo tồn những giá trị văn hoá cổ xưa và phát triển nó trong bối cảnh đương đại”, Nghệ nhân trà Thanh Nhị bày tỏ.

Duyên trà đến từ bao giờ? Câu hỏi này như làn hương khơi dẫn Nghệ nhân trà Thanh Nhị trở về với ngoại, với vườn hoa, hiên trà năm ấy. Người phụ nữ này làm sao quên được, dưới mái hiên trà mùa xuân, ngoại ngồi thanh thản pha cho mấy đứa cháu ấm trà hoa Mai.

“Mỗi lần nghĩ về ngoại, vị ngọt, mùi thơm của trà hoa Mai vẫn ứa ra trong khoang miệng, trong kí ức. Ngoại chưa xa tôi bao giờ, người vẫn ở đây trong mỗi chén trà tôi uống, trong mỗi nụ hoa sớm mai trong vườn, trong những điều lành thiện của cuộc đời.

Vì thế, tuy rằng ít ỏi, nhưng mùa nào thức ấy, dệt hương làm trà hoa: mùa xuân thì hoa Bưởi, hoa Mai, hạ về thì hoa Sen, thu sang tìm hoa Cúc, đông tới vui với Mộc… là cách để tôi không chỉ giữ mùa hương ấy cho những bằng hữu, tri âm, mà còn là gói giữ mùa hương ấy cho tháng năm, để thanh tẩy, ấp ủ cho tâm hồn mình được tinh khôi, thanh sạch, thiện lương, biết rung động, trân quý những vẻ đẹp của cuộc đời”, Nghệ nhân trà Thanh Nhị cảm nhận.

Thưởng trà và nghe câu chuyện văn hoá

Để tạo nên hương trà Hoàng mai Huế, cần trải qua nhiều công đoạn và thực hiện một cách công phu, tỉ mỉ, cầu kì từ việc chọn nguyên liệu, thu hái, vào hương hoa cho trà, ủ hương, thông hương cho đến tách nguyên liệu, sấy, ủ, kiểm tra… Mỗi bước đều có vai trò riêng, nếu không cẩn thận một khâu thì không thể tạo sản phẩm hoàn hảo.

Mặt trước hiên trà Nhị Độ Mai được trang trí rất nhiều cây và hoa.

Trong quá trình làm trà Hoàng mai, khó khăn nằm ở khâu cân bằng giữa khí chất mạnh mẽ của nền trà shan tuyết cổ thụ và hương thơm thanh khiết, dịu nhẹ của hoa Mai. Để trà “ăn hương”, hương hoa bám vào nền trà rất khó. Quá trình này đòi hỏi các tác giả phải nghiên cứu rất lâu, trải qua nhiều năm và tốn rất nhiều nguyên liệu.

Để rồi, khi thử ngụm trà đầu tiên được như ý, những người yêu trà này cảm thấy hạnh phúc và cảm nhận sự kết nối diệu kì của hiện tại với quá khứ và cả tương lai. Dường như ngoại đang móm mém vuốt vuốt chòm râu bạc mỉm cười với họ.

Nghệ nhân trà Thanh Nhị chia sẻ, có rất nhiều điểm khác biệt của trà Hoàng mai so với các dòng trà hoa khác.

Thứ nhất là về nguyên liệu, sử dụng nền trà được tuyển lựa trên những cây trà trên 500-600 năm tuổi hoàn toàn hoang dã và giống hoa Hoàng mai bản địa Huế.

Thứ hai, trà được làm thủ công theo phương pháp luyện hương (quá trình ủ, xử lý nền nguyên liệu và vào hương diễn ra công phu, tỉ mỉ, cầu kì, với thời gian kéo dài nhiều năm; việc vào hương diễn ra rất nhiều lần).

Thứ ba, về mùi vị rất đặc trưng khác biệt. Thứ tư, về độ bền hương, trà có thể uống được trên 10 lần pha vẫn bền hương và vị. Thứ năm, trà Hoàng mai thuộc dòng trà Lễ, được dùng trong những dịp quan trọng như tế Trời - Đất; cúng giao thừa, năm mới, cúng nhà mới, mừng sinh con, tiếp đãi khách quý…

Nghệ nhân trà Thanh Nhị hướng dẫn pha trà cho bạn nhỏ.

Trà Hoàng mai không chỉ lưu giữ hương thơm đặc trưng mà còn có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Với sự kết hợp giữa trà shan tuyết và hoa Mai, sản phẩm giúp tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ hệ tiêu hóa, làm đẹp da, tóc, và ngăn ngừa các bệnh về tim mạch, huyết áp.

Theo kinh nghiệm của cha ông truyền lại thì “Nhất nước, nhì trà, tam pha, tứ ấm, ngũ quần anh”. Nhiều người hiểu câu này quan trọng nhất là nước tinh khiết, tiếp đó là trà ngon, thứ ba là cách pha, thứ tư là dụng cụ pha trà chuẩn và cuối cùng là người cùng thưởng trà.

Tuy nhiên, theo ý kiến cá nhân Nghệ nhân trà Thanh Nhị, để có thể pha và thưởng trà ngon, cần tất cả những yếu tố trên hoà quyện, vì thiếu một trong số đó thì khó có một chén trà như ý. Đặc biệt, cần lưu ý tâm thái, cảm xúc, năng lượng của người pha, người thưởng trà cũng rất quan trọng để có một chén trà hoàn hảo.

Làm trà hoa Mai.

Năm 2024, dự án trà Hoàng mai Huế đã giành giải Nhất tại cuộc thi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Thừa Thiên Huế. Sản phẩm này được đánh giá cao nhờ tính thương mại, giá trị văn hóa, và khả năng bổ sung vào “bức tranh ẩm thực cung đình” của xứ Huế. Nghệ nhân Thanh Nhị cũng giành nhiều giải thưởng trong các cuộc thi về trà, khẳng định tay nghề và tình yêu mãnh liệt với nghệ thuật trà.

Hiên trà Nhị Độ Mai không chỉ là nơi sản xuất trà mà còn là không gian bảo tồn nghề làm trà hoa truyền thống. Tại đây, du khách được hướng dẫn cách pha, thưởng trà, đồng thời lắng nghe những câu chuyện văn hóa đặc sắc của Huế thông qua mỗi tách trà. Sản phẩm trà Hoàng mai cũng được thiết kế trong hộp quà sang trọng, tinh tế, giúp du khách mang theo hương vị cố đô về làm quà tặng ý nghĩa.

Kiến tạo tinh hoa trà cho Kinh đô ẩm thực Việt Nam

Với hương vị đặc trưng và câu chuyện văn hóa sâu sắc, trà Hoàng mai không chỉ là sản phẩm thưởng thức mà còn là biểu tượng của sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại. Nghệ nhân Thanh Nhị hy vọng rằng, sản phẩm này sẽ góp phần khẳng định vị thế của Huế trong bản đồ ẩm thực Việt Nam và lan tỏa giá trị văn hóa cố đô đến mọi miền đất nước.

Thưởng trà hoa Mai là một trong những loại hình nghệ thuật trà cao sang, tinh tế của người Việt. Trà hoa Mai khi được dâng cúng, thưởng thức trong dịp Tết và thường ngày không chỉ là thức uống đơn thuần, mà còn mang ý nghĩa cầu mong sự may mắn, sung túc, mãn viên và thịnh vượng.

Nhấp một chén trà Hoàng mai, người ta không chỉ cảm nhận được hương vị của đất trời xứ Huế mà còn lắng nghe câu chuyện về lòng yêu nghề, sự tận tụy và tình yêu văn hóa bất tận của những người làm trà nơi đây.

Nhị Độ Mai chuyên về dòng trà shan tuyết đại cổ thụ hoang dã và dòng trà luyện hương, đặc biệt là trà hoa Mộc, trà hoa Sen và trà hoa Hoàng mai xứ Huế.

Công đoạn xử lý hoa mai trước khi thực hiện trà hoa Mai.

Trà Hoàng mai lúc vừa vào hương lần 2.