Khai thác hiệu quả tiềm năng du lịch nông thôn

Du lịch nông thôn đang là xu hướng phát triển tất yếu, nhưng còn nhiều rào cản cần tháo gỡ. Khung pháp lý chưa hoàn thiện, thiếu nguồn lực đầu tư và nguồn nhân lực chất lượng là những khó khăn mà các địa phương đang phải đối mặt.

Chương trình phát triển du lịch nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 đang được xem là giải pháp và nhiệm vụ trọng tâm trong việc thúc đẩy kinh tế nông thôn.

Theo ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, mục tiêu của chương trình là phát huy tiềm năng, lợi thế từ nông nghiệp, làng nghề, văn hóa và môi trường sinh thái ở các địa phương nhằm nâng cao chất lượng đời sống của người dân nông thôn. Điều này không chỉ chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng bền vững mà còn tích hợp giá trị đa chiều, hướng đến sự phát triển bao trùm.

Để đạt được mục tiêu này, ông Lê Quốc Thanh nhấn mạnh cần có các giải pháp đồng bộ như ban hành chính sách hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng, vốn vay ưu đãi, quảng bá xúc tiến du lịch, và phát triển nguồn nhân lực. Bên cạnh đó, sự hợp tác chặt chẽ giữa nông dân, doanh nghiệp, chính quyền địa phương và các cơ quan quản lý trong các mô hình phát triển cũng đóng vai trò quan trọng.

"Cần tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng cho nông dân không chỉ về kỹ thuật canh tác tiên tiến mà còn về kỹ năng và thái độ phục vụ du khách," ông Thanh khẳng định.

Tuy nhiên, phát triển du lịch nông nghiệp hiện nay vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Bà Nguyễn Thị Lan Hương, đại diện Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), cho biết khung pháp lý cho loại hình farmstay và du lịch nông nghiệp vẫn còn nhiều bất cập.

Các quy định pháp luật như Luật Du lịch, Luật Đất đai, Luật Xây dựng và Luật Bảo vệ môi trường còn thiếu sự thống nhất, khiến các địa phương gặp khó khăn trong công tác quản lý và phát triển loại hình du lịch này.

“Việc thiếu các hướng dẫn cụ thể đã tạo ra nhiều rào cản cho người dân tham gia vào hoạt động du lịch nông nghiệp,” bà Hương chia sẻ.

Đại diện Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) đề xuất cách tiếp cận “đa dạng trong thống nhất” để giải quyết vấn đề này.

Theo đó, du lịch nông nghiệp cần được tích hợp trong quy hoạch tổng thể của hệ thống du lịch quốc gia, dựa trên tài nguyên đặc thù của nông nghiệp, nông thôn như cảnh quan thiên nhiên, các lễ hội văn hóa, nghệ thuật trình diễn dân gian, nghề thủ công và phong tục tập quán.

“Đây là nền tảng quan trọng để tổ chức bài bản và khai thác hiệu quả tiềm năng của loại hình du lịch này,” vị đại diện nhấn mạnh.

Một trong những điểm mấu chốt khác là việc tháo gỡ các vướng mắc về cơ chế, đặc biệt liên quan đến đất đai và thu hút đầu tư. Việc tăng cường mối liên kết giữa doanh nghiệp và cộng đồng, cũng như lồng ghép nguồn lực từ các chương trình phát triển hạ tầng, văn hóa và môi trường, sẽ tối ưu hóa hiệu quả phát triển du lịch nông nghiệp.

Hiện nay, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đang triển khai 10 dự án khuyến nông nhằm chuyển giao tiến bộ kỹ thuật sản xuất gắn với du lịch, tạo giá trị gia tăng cho các sản phẩm nông nghiệp. Ông Lê Quốc Thanh cho biết: “Chúng tôi định hướng phát triển theo mô hình ‘nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh’, không chỉ để bảo vệ môi trường mà còn để nâng cao hiệu quả kinh tế.”

Đáng chú ý, để hỗ trợ nông dân giải đáp bài toán “người làm du lịch học làm nông hay người làm nông học làm du lịch,” lực lượng khuyến nông từ trung ương đến địa phương đã thay đổi phương pháp tiếp cận. Thay vì chỉ chuyển giao kỹ thuật, họ đồng hành cùng nông dân trong việc đưa sản phẩm nông nghiệp an toàn, chất lượng cao gắn với du lịch, khai thác triệt để tiềm năng địa phương.

Những chuyển biến này không chỉ mang lại nguồn thu nhập bền vững cho người dân mà còn góp phần cải thiện diện mạo nông thôn, đưa du lịch nông nghiệp trở thành một động lực quan trọng trong quá trình xây dựng nông thôn mới hiện đại, văn minh.