Du lịch Việt Bắc và chuyện trứng gà, trứng vịt

“Tại sao trứng gà ta lại đắt hơn trứng vịt, dù trứng vịt to hơn?” Người bảo ngon hơn, kẻ nói bổ hơn nhưng ngon tùy khẩu vị, còn bổ chưa được chứng minh.

Tôi tự khảo sát và khẳng định “Vì gà ta biết quảng cáo”. Vừa đẻ trứng xong, gà hát ầm ĩ, để PR sản phẩm của mình. Còn vịt dù lắm chuyện hơn gà nhưng vịt âm thầm đẻ, không hé môi nên chẳng ai biết, phải mất công theo dõi, tìm kiếm.

Bài học kinh doanh vỡ lòng, rất đơn giản “Mưốn hiệu quả, sản phẩm phải có chất lượng và biết quảng cáo, kiên trì, mọi nơi, mọi lúc”. Muốn phát triển bền vững, phải liên kết thực sự, xóa dớp “Mạnh ai nấy làm”. Câu chuyện trứng gà, trứng vịt có lẽ là nguồn cảm hứng để lãnh đạo du lịch 6 tỉnh Việt Bắc mở hội nghị ký kết “Hợp tác truyền thông” với Tạp chí Du lịch TP.HCM vào ngày 25/8/2024 tại Bắc Kạn.

Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: Việt Hùng

Số lượng tham dự chưa tới 50 người nhưng đại biểu chất lượng, có lý luận, có thực chiến. Hội nghị kết hợp giới thiệu một số sản phẩm OCOP vùng, bố trí chỗ ngồi hình chữ nhật, thân thiện, kết nối trực diện. Nước uống là đặc sản Trà Hoa Vàng, nữ hoàng trà Việt, thực phẩm chức năng, hỗ trợ phòng chống nhiều bệnh.

Muốn mời khách tới chơi, cần dọn dẹp nhà cửa, dặn người nhà vui vẻ đón khách. Du lịch cũng vậy. 6 tỉnh Việt Bắc gồm Thái Nguyên, Bắc Kạn, Tuyên Quang, Cao Bằng, Hà Giang, Lạng Sơn, trong đó có 3 tỉnh giáp Trung Quốc (Cao Bằng, Hà Giang, Lạng Sơn); tổng diện tích trên 37,2 (11,23% Việt Nam, gấp 51 Singapore); dân số khoảng 4,7 triệu người (4,7% cả nước).

Theo số liệu tôi thống kê được, trong 6 tháng 2024, Việt Bắc đón ;ượng khách 10 triệu/75,33 triệu (13,275% cả nước), tổng thu 11.314 tỉ/ 436.500 tỉ (2,6% cả nước); doanh thu hết sức khiêm tốn; dù tài nguyên du lịch, ít vùng nào sánh kịp. Việt Bắc chỉ thiếu biển và chưa có sân bay. Lào không có biển nhưng năm 2019 đón 4,6 triệu khách nước ngoài, dù dân số chỉ 7,5 triệu.

Thác Bản Giốc. Ảnh: Nguyễn Văn Lâm

Việt Bắc là “thủ đô gió ngàn”, “thủ đô cách mạng”; cố đô nhà Mạc, thủ phủ người Việt cổ… Tín ngưỡng dân gian Việt Bắc chiếm gần 85% thuộc 21 dân tộc anh em (đông nhất là Việt, Tày, Nùng, Dao) với nhiều phong tục, tập quán, làng nghề, văn hóa, lịch sử phong phú, khác biệt; nhất là ẩm thực thực dưỡng và dược liệu.

Truyền thông thời @ có báo chí truyền thống, mạng xã hội, các ứng dụng công nghệ của từng đơn vị đến từng cá nhân, mọi nơi, mọi lúc; tận lực và nhiệt thành như “gà mái sau khi đẻ trứng”. Từ “Talk to talk” đến các clip, hình ảnh trên youtube, tik tok, facebook, google, zalo, viber, wechat…, từ các bảng chỉ đường đến các app thông tin.

Hồ Ba Bể - Bắc Kạn. Ảnh: Lương Anh Tuấn

Rất may, du lịch Việt Bắc chưa bị cơn lốc bê tông và sắt thép càn quét, thiên nhiên và con người còn giữ được nhiều nét hoang sơ, chân mộc. Hội nghị thống nhất thay đổi tư duy du lịch, đoạn tuyệt kinh doanh tự phát, kiểu “gắp đồ ăn cho khách”, liên kết cụ thể trong từng địa phương, các đơn vị cung ứng dịch vụ đến các công ty lữ hành và giới truyền thông.

Từng tỉnh, phải làm bằng được bản đồ du lịch và thời khóa biểu du lịch, kèm bộ sản phẩm tour đặc thù từ 1 - 4 ngày, bộ quy chuẩn dịch vụ du lịch chuẩn, đặc biệt là lưu trú.

Trong khi chờ đại bàng lót ổ các dự án lớn, cần có chính sách thiết thực, khuyến khích doanh nghiệp nhỏ và người dân làm tổ chim sẻ, xây dựng và phát triển du lịch cộng đồng nông nghiệp chuẩn quốc gia.

Giao thông Việt Bắc khá thuận lợi, khách có thể ghép tour với các công ty hoặc tự đi (công ty hoặc điểm đến hỗ trợ tư vấn, đặt dịch vụ dạng “Free and Easy Tour). Dù chưa giàu nhưng tiền trong dân và doanh nghiệp không quá thiếu. Chỉ thiếu cách làm hiệu quả nên ít ai dám bỏ tiền kinh doanh, đầu tư du lịch.

Đồng bào các dân tộc 6 tỉnh Việt Bắc còn lưu giữ được nhiều giá trị bản sắc riêng. Ảnh: Sơn Tùng

Danh thắng Việt Bắc độc đáo; trải nghiệm lịch sử, văn hóa, ẩm thực, phong tục, làng nghề…rất kỳ thú. Hướng dẫn viên tuyến điểm đa phần người dân tộc đa năng, lịch lãm, kiến thức nền tốt, hát hay, đàn giỏi. Ẩm thực ngon, lạ nhưng cần được được chăm chút, nâng cấp, chuẩn hóa du lịch. Lưu trú là khâu khó nhất.

Ngoài việc điều chỉnh, chuẩn hóa dịch vụ, có thể đột phá các loại hình Gardenstay, Villagestay, Farmstay, Foreststay, Riverstay, Lakestay theo chuẩn quốc gia với vật liệu thân thiện môi trường, giảm thải. Du lịch Việt Bắc là du lịch cộng đồng nông nghiệp xanh, bền vững, tiến tới Net zero.

Hồ Na Hang – Tuyên Quang. Ảnh: Amachau

Muốn vậy, cần có những nhà tư vấn thực chiến, chuyên nghiệp (có mô hình đã thực hiện kiểm chứng năng lực), dám đồng hành (ăn ở với người dân để truyền lửa), dám bảo hành dự án dài hạn và tìm nguồn khách. Nhà nước chỉ hỗ trợ chính sách thiết thực, không bao cấp, làm thay. Tạp chí Du lịch TP.HCM đang kết nối với các cơ sở dịch lưu trú, ăn uống cao cấp; hỗ trợ đào tạo thực hành nghiệp vụ (nhận thực hành trong cơ sở) và trang thiết bị thanh lý cho du lịch cộng đồng hộ dân.

Ảnh: Tuấn Đào

Việt Bắc có nhiều danh thắng vô đối. Có thể tận dụng in lên áo thun, sơ mi; postcard, tranh ảnh…và các quà lưu niệm từng tỉnh. Hình ảnh địa phương nên được trang trí trong văn phòng cơ quan, nhà hàng, khách sạn… Khuyến khích in danh thắng vào gối ngủ, gối ôm, sảnh lễ tân. Huấn luyện trực tiếp để mỗi công nhân viên chức, trước hết là ngành du lịch, là marketinger. Mình chưa yêu quê mình đủ, làm sao rủ khách tới?

Cần ngay 4.CÓ: Thông tin minh bạch; Số liệu thực tế (thống nhất); Cách làm thiết thực - PR hiệu quả; Người chịu trách nhiệm cụ thể.

Bắt tay làm ngay những việc nhỏ, không tốn kém, ai cũng thực hiện được. Du lịch Việt Bắc chưa thể cạnh tranh với các vùng khác về cơ sở hạ tầng, chất lương dịch vụ nhưng phải hơn hẳn nơi khác về tinh thần và thái độ phục vụ, về nụ cười sơn cước và sự thơm thảo núi rừng.